Arsa payı kat mülkiyeti kanununa göre bina ve apartman gibi taşınmaz yapılarda her bir bağımsız bölümün kat mülkiyeti bakımından sahip olduğu arsa hakkı için kullanılmaktadı. Binaya ya da söz konusu yapıya kat mülkiyeti veya irtifakı kurulurken binanın ya da binaların bulunduğu parsel arsadan, arsanın rayiç değeri oranınca bağımsız bölümlere pay verilir.
ARSA PAYI KAÇ OLMALI?
Arsa payı aynı zamanda ortak mülkiyet payları olarak tanımlanır. Bu gerekçe ile kat mülkiyeti ve arsa payı birbirinden ayrılamayacağı gibi bağımsız olarak devirleri de söz konusu olamaz. Özellikle kat mülkiyetinin satış, miras gibi sebeplerle başkasına geçmesi halinde bağlı bulunan arsa payı da kat mülkiyetiyle birlikte yer alır. Öte yandan arsa payı, mülkiyet ve irtifaktan ayrı olarak devir edilemeyeceği gibi miras yolu ile intikal edemez ve farklı bir hakla kayıt altına alınamaz. Arsa payı kaç olmalı sorusuna gelince yukarıdaki ifadeler eşliğinde örnekten yola çıkarak bunu örnekle açıklayalım.
Tapu dairesinden alınan tapu senedi üzerinde ana yapının büyüklüğünün, yani bulunduğu parselin toplamda bin 500 metrekare olduğunu düşünelim. Söz konusu apartmandaki tüm bağımsız bölümlerin satış bedeli 1 milyon 160 bin TL olduğunu varsayalım. Kat mülkiyeti sahibinin bölüm dairesinin 100 metrekare ve satış değerinin ise 180 bin TL olsun.
ARSA PAYI NASIL HESAPLANIR?
Arsa payı hesaplanırken temel olarak bağımsız bölümün ana taşınmazın değerine oranı dikkate alınmaktadır. Buna göre arsa payının değeri hesaplanırken metrekareye göre büyüklüğü değil, her bir bağımsız bölümün piyasa şartlarındaki alım/satım değeri üzerinden hesabı gerçekleştirilir.
Söz konusu taşınmazın arsa payı, evin metrekaresine göre hesaplanacağı için:
Daire Metrekaresi: 100
Satış Değeri: 180 bin TL
Arsa Payı Oranı: 180 bin/1 milyon 160 bin TL
Arsa payı oranı: 180.000/1.160.000 = 18/116 olur.
Buna göre
1500/ 116=12.9
12.9 x 18=232.75 metrekare arsa payı olur...
TAPUDAKİ ARSA PAYI NEYİ İFADE EDER?
Taşınmaz yapıların bulunduğu parsel arsasından bağımsız bölümlere rayiç değerleri oranında, arsadan bağımsız bölümlere pay verilmektedir. Bu bağlamda tapudaki arsa payı kat mülkiyetinin söz konusu olduğu yerlerde, yazılı esasa göre bağımsız bölümlere tahsis edilen bina içindeki değerlerine göre belirlenen ortak mülkiyet payını ifade ediyor.