Nazım planı onaylı bir çevre düzeni planı ve bu planın genel kararları çerçevesinde arazi parçalarının kullanım amaçlarının, plana konu sahada yaşayacak nüfus yoğunluğunun, kentsel ve kırsal yerleşme alanlarının gelişme yönleri ve büyüklüklerinin nüfusun ihtiyacının karşılanmasına yönelik oluşturulacak kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanların yerlerinin ana ulaşım şeması oluşturmak suretiyle gösterildiği 1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte hazırlanan raporu, plan notları ve gösterim paftasını içeren plandır. Bu planlar onaylı halihazır paftalar mümkünse kadastro durumu işlenmiş olarak hazırlanır ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planların ana kararlarını da oluşturur.
NAZIM İMAR PLANI NASIL HAZIRLANIR?
Nazım planı ya da nazım imar planı çeşitli bölgelerin yapı adaları, bu bölgelerin yoğunluğu ve yolları uygulama içerisinde esas alınarak, uygulama aşamaları ve diğer ayrıntılı bilgiler bu ölçekteki nazım imar planlarının içerisinde gösterilecek şekilde hazırlanmaktadır. Nazım planını kimlerin hazırlayacağı da 'İmar Planlarının Yapımını Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Ehliyet Durumlarına Ait Esaslar' yönetmeliğinin 6. maddesinin B fıkrası ki bu sonradan değiştirilmiştir. Bu yönetmeliğe göre nazım imar planı hazırlayacak kişilerin şehir planlama, kentsel tasarım veya mimarlık fakülte veya bölümlerinden, şehir plancısı, bölge plancısı, kentsel tasarımcı veya mimar unvanları alarak mezun olmuş olmaları gerekmekteydi. Hatta Mimarlık fakülteleri mezunları şehir planlama alanında yüksek lisans yaparak mezun olduklarında nazım planı hazırlama yetkisine sahipti. Ancak bu hak günümüzde sadece üniversitelerin şehir planlama bölümü mezunların verilmektedir.
Toparlamak gerekirse günümüzde nazım imar planları üniversitelerin şehir ve bölge planlama bölümlerinden mezun olan şehir ve bölge plancıları tarafından nüfus ve alan büyüklüğü kriterlerine göre belirlenen karne grubuna sahip kişiler tarafından hazırlanmaktadır. Karne grubu en düşük F olmak üzere A sınıfı karne sahibi şehir plancıları bulunmaktadır.
NAZIM PLANI İLE UYGULAMA İMAR PLANI FARKI
Uygulama imar planları nazım imar planı esas alınarak hazırlanan planlardır. Uygulama imar planlarında yol, imar, yapı adaları, nüfus yoğunluğu dikkate alınarak projenin etap ve esasları belirlenir. Uygulama imar planı raporları 1/1000 ölçeğinde düzenlenmektedir.
Nazım planı ile uygulama imar planı arasındaki farka gelince mazım imar planı, uygulama imar planının temelini meydana getirir. Nazım imar planı yapılmadığında uygulama imar planı da söz konusu olmaz.