Mülk sahibinin vefat etmesiyle birlikte miras hakkı ortaya çıkar. Miras hukuku terimi ise miras hakkının kanunlarla güvence altına alınmasıdır. Miras hakkı ve miras payı beraberinde miras hukuku mal paylaşımını getiriyor. Kişi mülklerini miras olarak bıraksa dahi vefat etmediği sürece mirasçılar mal paylaşım dava hakkını elde edemiyor. Peki yasal mirasçılar nasıl belirleniyor?
- Miras hukukuna göre; miras bırakan kişinin çocukları birinci dereceden mirasçılarıdır. Çocuğu bulunmayan kişilerin mirasçıları anne ve babalarıdır. Anne ve babalar miras hukukunda eşit kabul edilir.
- Miras bırakan kişinin eşi sağ ise miras hukuku mal paylaşım oranları değişiklik gösterebilir. Miras bırakanın çocukları var ise mirasın dörtte biri, anne ve baba var ise mirasın yarısı, büyük anne ve büyük babaları ve onların çocukları var ise mirasın dörtte üçü, eğer hiç kimse yok ise mirasın tamamı eşe kalır.
Miras Hukukunda Saklı Pay Nedir?
Mirasçı mirasının sağlığında veya vasiyetnamesinde başkasına devredilmesine müsade etmiyorsa mirasın bir bölümü saklı pay olarak ifade edilir. Saklı pay miras hukukunun 506. madde hükmünde mahfuz hisse olarak nitelendiriliyor. Miras hukukunda belirtilen miras pay oranları ihlal edildiğinde mirasçı tenkis davası açarak saklı pay talebinde bulunabilir.
Miras hukuku mal paylaşımında miras payı oranları şöyle belirtiliyor:
- Miras hukukuna göre altsoy için yasal miras payının yarısı,
- Miras hukukuna göre anne ve babadan herbiri için yasal miras payının 1/42ü,
- Miras hukukuna göre kardeşlerden herbiri için yasal miras payının 1/8'i,
- Miras hukukuna göre sağ kalan eş için, altsoy veya anne ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması halinde, yasal miras payının tamamı,
- Diğer hallerde ise miras hukukuna göre yasal miras payının 3/4'ü miras hukuku mal paylaşımına göre miras kalıyor.
EŞ VE ÇOCUKLARDA MİRAS PAYLAŞIM ORANLARI
Miras hukukuna göre; eşler mirasın 1/4'ünü, mirasın 3/4'ü ise çocuklar arasında eşit olarak paylaştırılır. Eğer çocuk yok ise miras vefat eden kişinin anne-babası ve eşi arasında paylaştırılır. Mirasın yarısı eşe,diğer yarısı ise anne-baba arasında eşit oranda paylaştırılır. Örneğin; 400 bin TL'lik mirasın 100 bin TL'si eşe, geri kalan 300 bin TL ise çocuklar arasında eşit şekilde dağıtılır. Çocuk olmadığında ise 400 bin TL'lik mirasın 200 bin TL'si eşe, 200 bin TL'si ise anne-babaya verilir.
YASAL MİRASÇILAR KİMLERDİR?
Kişinin vefatının ardından bir miras söz konusuysa en çok merak edilen konu yasal mirasçıların kimler olduğudur. Yasal mirasçıları altı grupta toplamak mümkündür. Bunlar; kan hısımlığına dayanan yasal mirasçılar, evlatlık olanlar, evlilik dışı olanlar, sağ kalan eş, devlet mirasçılığı ve saklı pay olanlardır. Miras hukukunda belirtilen yasal mirasçılar; eş, çocuklar, anne baba, büyükanne büyükbabalar, soy bağı kurulmuş evlilik dışı çocuklar (oran bakımından evlilik içi çocuklarla aynıdır), evlatlık ve alt soy olan kişilerdir. Hiç mirasçısı olmayan kişilerin ise mirası devlete kalıyor.
KAN HISIMLIĞINA DAYANAN YASAL MİRASÇILAR
Birinci derece mirasçılar: Altsoy olan birinci derece mirasçılar, vefat eden kişinin çocuklarıdır. Eğer çocuk miras bırakan kişiden daha önce vefat etmiş ise onun yerini altsoyları olarak çocukları alır.
İkinci derece mirasçılar: Vefat eden mirasçının çocuğu yok ise anne ve babası mirasçı olur. Miras bırakandan önce ölmüş olan anne ve babanın yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alıyor.
Üçüncü derece mirasçılar: Altsoyu, anne ve babası ve onların altsoyu bulunmayan miras bırakanın mirasçıları, büyük anne ve büyük babaları oluyor. Bunlar, eşit olarak mirasçı sayılıyorlar. Miras bırakandan önce ölmüş olan büyük anne ve büyük babaların yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alıyor.
EVLİLİK DIŞI DURUMLARDA MİRAS PAYLAŞIMI
Evlilik dışı doğan çocukların baba ile soybağı, tanıma ve hakim hükmüyle kurulduğu takdirde çocuklar miras alabilir.
EVLATLIĞIN MİRAS PAYLAŞIMI
Evlatlık ve altsoyu, evlat edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Aynı zamanda evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Evlat edinen ve hısımları, evlatlığa mirasçı olamıyorlar.
SAĞ KALAN EŞİN MİRAS PAYLAŞIMI
Miras bırakan kişinin eşinin miras alabilmesi için o kişiyle evlilik bağının olması şartı bulunuyor. Kişinin vefatı öncesi boşanılmış ise o eş miras alamıyor. Boşanma davası kişinin vefatı öncesi açılmış ve boşanma gerçekleşmemişse bu durum mirasa engel değildir.
DEVLET MİRASÇILIĞI
Mirasçısı olmayan kişilerin mirası devlete kalıyor.
Paylaş
Paylaş
Paylaş
