İstanbul başta olmak üzere Türkiye'nin büyük şehirlerinde yaşanan kira anlaşmazlıkları, artan kira ve konut fiyatları karşısında çözüme kavuşturulamıyor. Yeni getirilen arabuluculuk sistemi, Anadolu şehirlerinde yüzde 60 gibi önemli bir başarı oranına ulaşmasına rağmen, büyük şehirlerde bu oran yüzde 20-30 seviyelerine düşüyor. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi metropollerde, kiracılar ve ev sahipleri arasındaki uyuşmazlıklar sıklıkla mahkemelik olurken, arabuluculuk çabaları genellikle istenilen sonucu vermiyor. Bu durum, şehirlerdeki yüksek yaşam maliyetleri ve kira fiyatlarındaki kontrolsüz artışların da altını çiziyor.
Fahiş Kira Artışları ve Tahliye Davaları
Son üç yılda, kira bedellerinde yaşanan üç katına varan artışlar, kiracıların ödeme gücünü zorlarken, ev sahipleri de enflasyonla birlikte rayiç bedel talep etmekte. Özellikle büyük şehirlerde, uygun kiralık mülk bulunamaması ve anlaşmazlık çözümü için yapılan görüşmelerden sonuç alınamaması nedeniyle uzlaşma sağlanamıyor. 1 Eylül 2023'ten itibaren uygulanan yeni düzenleme ile kira davalarında arabulucuya başvuru zorunluluğu getirildi. Ancak bu sistem, büyük şehirlerde istenen başarıyı gösteremiyor. Gayrimenkul Hukuku Derneği (GHD) Kurucu Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz'a göre, İstanbul'da her 10 dosyadan sadece 2-3'ü arabuluculukla çözümlenebiliyor.
Konut Kredileri ve Erişilebilirlik Sorunları
Kiracılar, yüksek konut fiyatları ve erişilebilirlik sorunları nedeniyle yeni ev alma imkanları kısıtlı kalıyor. Avukat Kiraz, "Kiracı, yüksek bedelle yeni bir ev bulamayacağını biliyor ve bu nedenle mevcut evini terk etmek istemiyor" diyor. Bu durum, kira tespit ve tahliye davalarında uzlaşmayı daha da zorlaştırıyor.
Arabuluculukta Uzlaşı Sağlanamıyor, Tahliye Davaları Artıyor
Türkiye'de kira tahliye davaları, yüksek oranda devam ediyor ve arabuluculuk sistemi bu davaların sayısını düşürmüş değil. Kakıcı Şimşek Hukuk Bürosu kurucu ortak Avukat Elvan Kakıcı Şimşek, "Arabuluculuğa başvuran taraflar anlaşamadığı için süreç yalnızca yargılama süresini uzatıyor" şeklinde konuştu. Enflasyon artarken mal sahiplerinin yaşadığı mağduriyet, kira sınırlamalarının devam etmesiyle daha da belirginleşti ve bu da tahliye davalarını zorlaştırdı.