Gayrimenkul hukukunda sıkça karşımıza çıkan irtifak hakkı konusunda son dönemde internette aramalar yapılmaya başladı. Peki irtifak hakkı nedir?
İrtifak Hakkı Nedir?
İrtifak hakkı, bir taşınmaz mal sahibinin sahip olduğu taşınmazı bir başkasının kullanmasına ya da yararlanması izin verdiği, mülkiyet hakkını sınırlayıcı hakka verilen isimdir. Ayni bir hak olan irtifak hakkı hak sahibine söz konusu gayrimenkulu kullanma ve yararlanma hakkı tanır.
İrtifak hakkı bazı yerlerde "Kullanım Hakkı" adıyla da bilinmektedir. İrtifak hakkı bedelli ya da bedelsiz olarak verilir. İrtifak hakkı bedelsiz verildiyse hibe hükmüne girer. İrtifak hakkı iki kısıma ayrılmaktadır. Ayni irtifak hakkı ve şahsi irtifak hakkı.
Şahsi İrtifak Hakkı Nedir?
Şahsi irtifak hakkı, eğer bir irtifak hakkı kişiye özel olarak tahsis edilmiş ise bu duruma şahsi irtifak hakkı adı verilir.
Ayni İrtifak Hakkı Nedir?
Ayni irtifak hakkı ise bir gayrimenkulün başka bir gayrimenkul lehine kurulduğu zaman verilen irtifak hakkına denir.
İrtifak hakları sağladıkları yarara göre de 3 başlığa ayrılmaktadır. Bunlar üst hakkı, kaynak irtifakı ve geçit irtifakıdır.
Üst Hakkı Nedir?
Üst hakkı, hak sahibine taşınmazın altında veya üstünde bir yapı inşa etme veya mevcut olan bir mülkü muhafaza etme ve bu mülkün mülkiyet hakkına sahip olma yetkisini sağlayan bir irtifak hakkıdır.
Kaynak İrtifakı Nedir?
Mülk sahibinin taşınmazının bulunduğu yerde doğal kaynağın olması üzerine kurulan bir haktır. Ancak hak sahibi kişi doğal kaynağa malik olarak sayılabilir. Hak sahibi, söz konusu doğal kaynaktan başkasının yararlanmasına da izin verebilir.
Geçit İrtifakı Nedir?
Geçit irtifakı, taşınmazından yola çıkmak için yeterli bir yolu olmayan mülk sahibinin, tam bir bedel karşılığında komşularından birinin veya birkaçının taşınmazı üzerinden genel yola bağlantısını sağlayan bir irtifak hakkıdır.
İrtifak Hakkı Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
İrtifak hakkının kurulabilmesi için yapılan sözleşmenin şekil şartını sağlaması ve geçerli olabilmesi için resmi senet şeklinde düzenlenmesi gerekir. Sözleşmede taşınmaza ilişkin bilgiler ve irtifak hakkının başlama ve bitiş süreleri detaylı olarak yer alır.