İstimlak nedir; sorusunu bilmeyenler kadar bu sorunun yanıtını bilen veya yaşayarak tecrübe eden kişi sayısının da bir hayli fazla olduğunu belirtmek gerekir. İstimlak, devlet ya da tüzel şahısların kamu yararına bedelini peşin ödemek koşulu ile özel mülklerdeki gayrimenkullerin, tamamı ya da bir kısmına yasal kapsamda kamu yararı gerekçesi ile el koyulması uygulamasıdır.
İstimlak Hakkında Bilgi Alma
İstimlak yani kamulaştırma hakkında bilgi edinmek isteyen kişiler veya hak sahipleri, İstimlak Müdürlüğü'ne tapu senediyle yada taşınmazın açık adresi, pafta, ada, parsel numarasının yer aldığı bir dilekçe ile de başvurup bilgi alabiliyor.
İstimlak Nasıl Yapılır
Bahse konu İstimlak edilen gayrimenkulün parası-ederi ise, sahibine peşin olarak ödenir-tahsis edilir. Öte yandan, istimlak yapılacak alanın bahçe, gecekondu ya da kömürlük gibi yıkılması gereken bir alan olması durumunda öncelikle değer tespitinin yapılması gerekir. İstimlak edilen gayrimenkulün-arazinin varsa üzerinde yer alan imar şekli, yani betonarme mi taş duvar mı gibi fiziki özellikler de tespit yapılıyor ve ardından hak sahibine, idari tebligat gönderilerek uzlaşma komisyonu tarafına davet ediliyor.
İstimlak Ve Kamulaştırma Arasındaki Fark
İlgili belediye sınırları içinde yer alan bir gayrimenkul, ihtiyaç duyulması halinde istimlak edilebilir. Bununla birlikte İstimlak yani kamulaştırma sonrasında gayrimenkul, imar planlarına uygun biçimde; tramvay, alt ve üst geçit, otopark, park, yol, metro ve mezarlık gibi kamu yararı olan hizmet alanı olarak düzenlenir. Kamu yararı için istimlak yani kamulaştırılan alanların bedeli ise, hak sahibine peşin olarak ödenir. Bu arada, istimlak ve kamulaştırma anlam olarak aynı durumu ifade eder ve aynı anlama gelir.
İstimlak Kanunu
İstimlakin nasıl yapılacağı, 4650 Sayılı Kanun ile 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu’da açıkça yer almaktadır. Bu kapsamda İstimlak yani kamulaştırma yetkisi; Karayolları Genel Müdürlüğü, DSİ Genel Müdürlüğü, Belediyeler ve Üniversiteler gibi kamu tüzel kişilerine verilmiştir.
İstimlak Nedir Nasıl Yapılır
Konunun özünde kamu yararı ve faydası olan istimlak edinimi genelde; Üniversiteler, DSİ Genel Müdürlüğü, Belediyeler ve Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. İstimlak sırasında öncelikle tespit işlemi yapılır. Bahse konu gayrimenkul üzerinde yer alana ağaç sayısı, tarla-arazi fiziki yapısı ile taşınmazda yer alan yapıların imar biçimi belirlenir. Bu işlemin ardından gayrimenkulün sahibine tebligat gönderilir ve uzlaşma komisyonu tarafına resmi olarak davet edilir.
İstimlak Bedeli Nedir
Herhangi bir kamulaştırmada, öncelikle hak sahibine ödenecek olan İstimlak bedeli belirlenir. Bunu için taşınmazın bütün özellikleri tek tek; cins ve nev’i, yüz ölçümü ve değerini etkileyebilecek bütün nitelik ve unsurlar belirlenir. Gayrimenkulün istimlak edilmesi durumlarında bedel, pek sık olmamakla birlikte eşdeğer bir arazi ile takas da edilebiliyor. Eğer istimlak değerine eş değer arazi bulunamasa hak sahibine kamulaştırılan gayrimenkulün ederi ödeniyor. Böyle bir durum karşısında iki tane seçeneğiniz bulunmaktadır. Bu seçeneklerden biri ya istimlak kararına itirazda bulunmanız ya da istimlak için ödenecek olan bedele itiraz etmek olacaktır.
İstimlak Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Söz konusu niteliklerin tek tek değeri, vergi beyanı ile gayrimenkulün istimlak tarihinde resmi makamların tespit ettiği kıymet takdirleri, emsal satışların satış değeri, arazide taşınmaz mal veya kaynağın mevkii şartlarına göre olduğu gibi kullanılması halinde sağlayacağı net getirisi, yapılarda resmi birim fiyatı, yapı maliyet hesapları ve yıpranma payı titizlikle incelenir.
Böylece, istimlak edilecek taşınmaz bedeli objektif ölçüler doğrultusunda esas tutarak oluşturulan raporda, bütün bu bahse konu etkenlerin cevapları ayrı ayrı ve gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak istimlak değeri tespit edilmiş olur.
İstimlak İle Kamulaştırma Arasındaki Fark Nedir?
İstimlak ile kamulaştırma arasındaki fark nedir? Sorusu; sıklıkla sorulan ve kafa karışıklığına neden olan önemli sorulardan biridir: istimlak ile kamulaştırma, anlam olarak aynıdır. İstimlak etmek veya diğer adıyla kamulaştırmak aslında kısaca; kamu yararı adına kişisel yani - şahsi gayrimenkule mülkiyetinin, kamu yararına devlete geçmesi olarak nitelendirilebilir. Kamulaştırılmanın yapılabilmesi için ilgili taşınmazın-gayrimenkulün Belediye’nin imar planında, kamu hizmetine tahsisli olması koşulu mevcuttur.
Hangi Kurumlar İstimlak Yapabilir
İstimlak-kamulaştırma işleminin gerekliliğine karar veren belli bazı merciiler var. Buna göre, bahsi geçen merciiler şöyle:
Yükseköğretim Kurulu kararları, Kurul başkanının - Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu yönetim kurulu kararları, genel müdürün - Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu kararları Yüksek Kurum Başkanının - Kamu kurumları yönetim kurulu veya idare meclisleri veya yetkili idare organları kararları, denetimine bağlı oldukları bakanın- İlçe idare kurulları, il daimi encümenleri ve il idare kurulları kararları, valinin - Üniversite yönetim kurulu kararları, rektörün - Köy ihtiyar kurulları ve belediye encümenleri kararları, ilçelerde kaymakamın, il merkezlerinde valinindir. Gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişileri yararına; köy, belediye veya özel idarece verilen kararlar valinin onayı ile gerçekleştirilir.
Paylaş
Paylaş
Paylaş
