Bir hukuk terimi olan ilam, mahkemelerce gerçekleştirilen yargılama sonucunda kararın yazıldığı ve söz konusu tarafa verilen mühürlü ve imzalı resmi belgeye verilen isimdir. Özellikle icra konusunda karşımıza çıkan ilam, uygulama noktasında ikiye ayrılmaktadır.
İcra takibi eğer ilama dayanılarak gerçekleştiriliyorsa ilamlı icra takibi, ilam olmaksızın alacaklarının icra takibi ise ilamsız icra takibi olarak adlandırılır.
Bazı kaynaklarda 'Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre, yargılama sonucunda taraflara verilen hüküm nüshası' olarak da adlandırılan ilam, kanuna göre sulh, aile, tüketici, asliye gibi hukuk mahkemelerinin verdiği eda hükmü içeren nüshalar şeklinde bilinir.
Uygulama safsanıda yerine getirme hükmü bulunan ilamlar, borçlunun sorumluluğu ilamlı icra yolu ile tahsil edilirken, tespit hükmü içeren ilamların icraya konulmazlar.
MAHKEMELER DIŞINDA DA BAZI BELGELERİN İLHAM OLARAK KABUL EDİLMESİ
Bu arada iflas kanuna göre de bazı mahkemeler haricinde de bazı belgeler de ilam olarak kabul edilir ve bu belgelerin işleme konması ile icra süresi gerçekleşebilmektedir.
Öte yandan mahkemede yapılmış sulh ve kabuller, tek taraflı para borcu gösteren noter onaylı senetler, temyiz ve icra dairesi kefaletleri ile idari yargılama sonucunda meydana gelen eda yükümlülükleri de kanun ile ilam olarak kabul edilmektedir. Türkiye içindeki tüm icra daireleri ilama dayanılarak yapılan icralarda sorumlu olurken, alacaklı istediği daireye başvuruda bulunabilir.
İLAMLI İCRA NEDİR?
İlamlı icra, mahkeme kararı sonucunda başlatılan icra takiplerine verilen addır. İlamlı icranın konusu sadece para değildir. Para olabileceği gibi ilamlı icra, tahliye davalarında taşınmazın tahliyesi gibi bir şeyi yerine getirme yükümlülüğü de söz konusu olabilmektedir.
İLAMLI İCRA TAKİBİNİN İTİRAZI NASIL YAPILIR?
Hukuk borçlu kişilere, ilamlı icra takibine itiraz hakkı da tanırken, her türlü itiraz ve şikayet için yetkili merci yine icra mahkemeleridir. Takip talebine istinaden icra emrini düzenleyerek borçluya gönderilmesi konusunda sorumlu, icra müdürlükleridir. Gönderilen icra emrinin ilama aykırı olması halinde borçlu kişinin icra mahkemesine başvurarak icra emrinin iptalini talep etme hakkı da söz konusudur.