Öncelikle, Gabari Fransızca bir kelimedir. İnşaat sektöründeki kullanım alanı; binanın en yüksek sınırı anlamında kullanılır. Örneğin; İmar Durumu belgesinde bina yüksekliği (H) olarak belirtilir. Gabari, ayrıca, trafikte yol üstünde yer alan köprülerdeki altından geçecek araç ve yüklerin azami yüksekliğini belirtmek içinde kullanılıyor.
Gayrimenkul-inşaat sektöründe kullanımına baktığımızda ise, inşa edilecek bir yapının-binanın belediye tarafından belirlenen en üst yükseklik sınırına verilen ad Gabari'dir. Buna göre; binanın kaldırımdan çatısına kadar olan Gabari yüksekliği, binanın dış cephesinden ölçümlenebilir.
Hak sahibi inşaat yapacağında hayata geçireceği binanın yüksekliğinin yani; Gabari yüksekliğinin ne olacağına bina inşaatının yer alacağı belediyenin imar izinlerini onaylayan yetkililer belirler.
Arsa sahibi inşaat için ruhsat alımı yaparken, Gabari ölçü konusunda mutlaka yetkililer tarafından belediyede bilgilendirilir. Bu gibi durumlarda, inşaat alanının bulunduğu bölge de, Gabari açısından oldukça önemlidir. Çünkü, Gabari emsal değer ile birlikte hesaplanan bir değerdir.
Sonuç olarak: emlak terimi olarak Gabari, inşa edilecek inşaatın belediye imar durumu kapsamında belediyeler tarafından, planda belirtildiği üzere binanın azami yüksekliğini ifade eder.
Gabari’ye Uyma Şartları!
Örnek, yukarıda ifade edildiği üzere Gabari, 9.5 olarak belirlenen binada TAKS ve KAKS tanımlarına uygun olarak, binanın yüksekliğinin 9.5 metreyi aşmaması lazım. Mesela, çatı çıkmaları gibi durumlarda ise, zorunlu kalındığından yasal düzenlemeler buna ek, 1 metre daha ilave edilmesine olanak tanıyor.
Gabari Nasıl Hesaplanır?
Örneğin arsanızın 2000 m2 olduğunu kabul edelim ve arsanın emsal değeri de 2 olsun. Bahsi geçen arsaya yapılacak bir binanın, dairelerinin toplam m2’si 4000 m2’dir. Öte yandan, belediye tarafından Gabari de, 6.5 olarak belirtilmiş olsun. Bu örneğe göre: bina değerlendirmesi 6.5-0.5=6h gabari 'h' olarak ifade edilir. Öte yandan , 6h:3=2h de binanın en fazla yapılabilecek kat sayısını ifade eder.Gabari yüksekliği 3 e bölündüğünde kat sayısını verir ve 0,5 çatı payı olarak kabul edilsin. Kolayca yapılan bu hesaplama sonucu, bahsi geçen arsaya 2 katlı 200 m2’lik 10 daire yapılabileceği sonucuna ulaşırız.