Borçlu ve alacak ilişkilerinde sıklıkla kullanılan muacceliyet nedir? İşte detaylar...
Hukuksal bir terim olan muacceliyetin kelime anlamı muaccel olmaktır. Muacceliyet, vade kelimesinin eş değer anlamlısı olan ecel kelimesinden türemiştir. Borçlu ve alacak ilişkilerinde ise herhangi bir ödemenin vadesinin gelmiş olması anlamına gelmektedir. Muacceliyet, gündelik hayatta çok fazla kullanılmasa da borçlu ve alacak ilişkilerinde sıklıkla kullanılır.
Peşin ödeme anlamında da kullanılan muacceliyet, yasalar doğrultusunda Medeni Kanun ile Borçlar Kanunu açısından aşağıdaki gibi tanımlanmıştır :
-MADDE 900-
"Aksi kararlaştırılmadıkça; ipotekli borç senedinde yer alan alacak, faizlerin ödeme tarihinde ödenmemesi durumunda söz konusu tarih itibari ile en az 6 ay öncesinden borçlu ve alacaklının diğer tarafa bildirimle muaccel olur"
Muacceliyet, Borçlar Kanunu kapsamında ise şöyle tanımlanıyor :
"Bir malvarlığını veya bir işletmeyi aktif ve pasifleri ile birlikte devralan, bunu alacaklılara bildirdiği veya ticari işletmeler için Ticaret Sicili Gazetesinde, diğerleri için Türkiye genelinde dağıtımı yapılan gazetelerden birinde yayımlanacak ilanla duyurduğu tarihten başlayarak, onlara karşı malvarlığındaki veya işletmedeki borçlardan sorumlu olur"
Bununla birlikte, 2 yıl süre ile önceki borçlu da devralanla birlikte borçlu olarak sorumlulu alma durumundadır. Bu süre, muaccel borçlar için, bildirme veya duyuru tarihinden; daha sonra muaccel olacak borçlar için ise, muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar.
Borçların bu yoldan üstlenilmesinin sonuçları, dış üstlenme sözleşmesinden doğan sonuçlarla özdeştir.Bildirme veya ilanla duyurma yükümlülüğü devralan tarafından yerine getirilmedikçe, ikinci fıkrada öngörülen iki yıllık süre işlemeye başlamaz.
Satış bedelinin muacceliyeti ve faizi ise yasal maddeler kapsamında şöyle açıklanıyor :
-MADDE 234-
"Taraflar arasında sözleşme yoksa, satılan alıcının zilyetliğine girince satış bedeli muaccel olur. Faiz istenebileceği konusunda bir teamül varsa veya alıcı maldan ürün ya da diğer verimler elde etme imkanına sahip ise ya da belirli günün geçmesiyle temerrüdün gerçekleşmesi durumunda, ayrıca bir ihtara gerek olmaksızın satış bedeline faiz istenebilir"
Paylaş
Paylaş
Paylaş
